SPOMENIK

za 550. GODIŠNICU BITKE kod BEOGRADA

Zvono kip (spomenik) Janoša Hunjadija i Svetog Ivana Kapistrana

OPIS UMETNIČKOG DELA 

Ove godine će biti 550. godišnjica bitke 12-22. jula 1456. godine kod Beograda. Osobita istorijska uspomena, koja je iz neke tačke gledališta podjednako je draga mađarima, srbima, rumunima, nemcima kod kraja Dunava i u okolnim drugim državama. Takav događaj, koji je u svetskoj istoriji zanimljiv i u povezanost sa podnevnim zvukom zvona, već šestog veka poznat.

Pokaže za danas triumf udruživanja, istrajnosti, primer žrtvovanja.

I zato sam se počeo zanimati sa zamisaom jednog za bitku kod Beograda, povezanog kipa.

Moj plan za spomenik je jedno zvono od belog vapnenca, visoko 1456 mm. Zvono evocira bitku i zvono u podne. Za saradnju za žrtvovanje, za junake pobedničke bitke za večno pamćenje se čuju svaki dan u podne zvona. Kao uspomena nas dva glavna junaka triumfa: za Janoša Hunjadija i Ivana Kapistrana, a zvone i za Mihalja Silađija, Titusa Dugoviča, za sve branioce tvrđave, za dobrovoljne oslobodioce talijanske, nemačke, mađarske, srpske, češke, poljske, vlaho-aromunske, bugarske, bosanske vojnike i mnogo druge nacionalnosti, za krstaše.

Kameno zvono sledi ugleda savremenih gotičkih zvona. Na jednoj strani plašta vidi se izgled Beograda iz jednog nacrta iz 1521. godine i grb grada. Na dve strane tvrđave vide se figure celog oblika dva heroja bitke i čuvaju tvrđavu. Hunjadi je sa izvučenim mačem i štitom, a Sveti Ivan Kapistran sa krstom s zastavom i sa snagom reči.

A na drugoj strani zvona jedan navod na latinskom jeziku:

A)

Iz bule pape Kalikstus III , izdata 29. jula 1456. godine: molitva protiv poganina sa započetkom::

OMNIPOTENS SEMPITERNE DEUS, IN CUIUS MANU SUNT OMNIUM POTESTATES AC OMNIUM IURA REGNORUM, RESPICE IN AUXILIUM CHRISTIANORUM, UT GENTES PAGANORUM, QUE DE SUA FERITATE CONFIDUNT, DEXTERE TUE POTENCIA CONTERANTUR..

Ovaj tekst se zvuči na srpskom jeziku:

"Svemoćni večiti Bog, u čijoj ruci su sva vlasti i sva prava svake zemlje, pogledaj pomagati krišćane, da se poganski narodi, koji se uzdaju u svoju snagu, slome se od moći Tvoje desnice."

B)

VIVOS VOCO
MORTUOS PLANGO,
FULGURA FRANGO

 ŽIVE ZOVEM,
MRTVE OŽALIM,
GROMOVE SLOMIM.

Postolje kipa je jedan osmougaoni kameni stub 150x150x150 cm. Na stranovima stuba pored studije bitke na srpskom, mađarskom, engleskom i turskom jeziku sledeći tekst je pročitljiv:

"Za uspomenu na žrtvovanje, na udržavanje i na izdržavanje od Janoša Hunjadija i Svetog Ivana Kapistrana upravljane, više nacionalnosne mađarske i udržene kršćanske dobrovoljce Dunavskog kraja, kadrovce vojnike, "kraljevske lađare", koji su pre 550 godine 22. jula u bitci kod Beograda zaustavili protiv osvojenje zapada pripremjenog imperiala, osvajaca Vizantije, osmanskog sultana, Fatiha II. Mehmeda, njegovu flotu i njegovu pobedničku vojsku."

Po našoj zamisli zvono bi završili za Praznik Dunava, i brdom bi ga odneli do Beograda, kao poklon mađarskog naroda, Budimpešte, budimpeštanskih samoupravnih zajednica, institucija i privatnih lica. Bilo bi najdostojnije stalno mesto zvona da se postavi na mestu nekadašnje tvrđave.

Budimpešta, 10. 03. 2006.