2008. negyedik szám
Folytatódik a két esztendeje elkezdett pénztámogatás az iskolai könyvtáraknak
A kormány tartalékalapjából továbbra is segítséget kaptak az iskolai könyvtárak. Most még több pénz jutott iskolánként a leosztott pénzből, az előző tanévekhez viszonyítva. Megoldódni látszik az iskolai könyvtárak állományának fokozatos-teljes felújítása.
A pénzből jut már audiovizuális eszközökre is. Ez nagyon fontos, hiszen a könyvtárak napjainkban igen nagy változásokon mennek keresztül. Mégsem mondhatjuk teljes imázs váltásnak az újonnan fellépő helyzetet, inkább arról van szó, hogy be kell engedni az információhordozó eszközök sokaságát a könyvtárakba, csak így lehet lépést tartani a jelenkori követelményekkel szemben.
Kevés iskola engedhette meg magának, hogy sikerüljön egy korszerű jól működő könyvtárat kialakítani. Legtöbb esetben a pénz volt a döntő. A pályázatok sem mindig kedveztek, s azon kívül, azokat nem minden egyes könyvtár kapja meg...
Reménykednek az iskolai könyvtárosok, hogy az immár folytonos három esztendőt nem követi megszakítás. Az lenne az igazi.
Ellenőrzések
Sokat nem változtak az ellenőrzések folyamata sem az előző évekhez viszonyítva a 2007/2008-as tanévben. Úgy a minisztériumból, mint a tanfelügyelőségtől az ellenőrzés a papírok (dokumentumok) szintjén zajlott, néhány kérdéssel megspékelve. Ebből aztán igazán nem lehet utalni az igazi tevékenységre. A statisztikák többsége száraz tényként szerepel, a felvázolt könyvtárosi tervek és követelmények sem az igaziak írásban rögzítve. A könyvtárosok helyzetét pedig aktatömbök garmadájából egyáltalán nem lehet tudni, s követni még annyira sem.
Bármilyen mesterséget igazán csak azok tudják, akik művelik is. Egy iskolai könyvtárosi összejövetel alkalmából több mindent lehet megtudni a mindennapi munkáról (sikerekről, kudarcokról stb.). Mégis az ellenőrzések alatt zömében pozitív hozzáállás volt tapasztalható az ellenőrzők részéről. Igyekeztek figyelembe venni az iskolai könyvtárak helyzetét, amelyeknek állománya több évtizeden át szinte változatlan volt, leszámítva a segélyeket. Az évek során sok dokumentum tönkrement, cserélni pedig hosszú folyamat lesz.
ISKOLAI KÖNYVTÁRI VILÁGNAP MEGYÉNKBEN - 2008
Az Iskolai Könyvtári Világnap megszervezésének története dr. Blanche Wolls az Iskola Könyvtárosok Nemzetközi Szervezete (IASL) elnökének nevéhez fűződik, aki 1999-ben, egy felhívásban közölte szándékát. Még abban az esztendőben október 18-án meg is rendezték az első Iskolai Könyvtári Világnapot. Azóta minden év októberének negyedik hétfőjére meghirdetik ezt a napot, évente más-más témát választva. Az októberi ünnepek miatt iskolánként el szokott tolódni a rendezvénysorozat.
Az Iskolai Könyvtári Világnap keretén belül a székelykeresztúri Orbán Balázs Gimnázium könyvtára egy versenyfelhívást tett közzé.
Az elemi tagozaton I-II és III-IV osztályosok vettek részt. Nekik rajzolni kellett egy olyan könyvtárat, ahol jól érzik magukat. Már a legkisebbeknek sem volt új a gyermekkönyvtár, hiszen a Népmese napján ők is részt vettek.
Az V-VIII osztályosok körében könyvjelző készítésre és szlogenek szerkesztésére került sor, amelyek felhívják a figyelmet az olvasás szépségére, az iskolai könyvtárak szerepének fontosságára intézményen belül.
A legjobb munkákat értékes könyvekkel jutalmazták.
Ennek a folyamatnak az elindítója volt a plakátkészítés, amit az iskolai Diáktanáccsal karöltve szervez a könyvtár. Ez viszont csak a téli vakáció után kerül sor.
Hatos Melinda
A székelyudvarhelyi Bethlen Gábor Általános Iskola könyvtárosa az Iskolai Könyvtári Világnapra egy kiállítást készített az iskolai könyvtár fontosságáról, hasznáról, a könyv szeretetéről, a szaktanárokkal való közreműködésről, a könyvtárban található újdonságokról, és más fontos dologról. A kiállítás anyagába betekintést nyerhettek az Iskolai Könyvtári Világnapon az iskola diákjai kívül, az iskola tanárjai és más alkalmazottjai is. Nagy Imecs Zsuzsanna könyvtáros igyekezett minél színesebbé tenni a kiállítást gazdag szemléltető anyagával.
A csíkszeredai Márton Áron Gimnáziumban az ünnepélyre október 23-án került sor, amikor második osztályosok meglátogatták az intézmény könyvtárát. Irányítójuk a Könyvtáros bácsi és a Tanító néni volt. Kötetlen beszélgetés zajlott a könyvtár múltjáról, a könyvtárosi munka titkairól, az otthoni és más típusú könyvtárakról is. Ezt követően a gyerekek nekifogtak rajzolni, festeni, mázolni. A legjobb munkákat könyvekkel, írószerekkel és rajztömbbel díjazták.
Az ötödik osztályosok a debreceni Vörösmarty Mihály Általános Iskola könyvtárosának és ötödikes diákjainak küldtek képeslapot az Iskolai Könyvtári Világnap alkalmából. Az iskola könyvtárosa és az ötödikes osztályfőnök irányításával zajlott az esemény. Másnapra megjött a képeslapra a válasz. A debreceni diákok is küldtek képeslapot és az osztályukról képeket. Mindezen kapcsolatot a világhálón keresztül valósították meg. Az esemény közelebb hozta hozzájuk a könyvtárat, otthonos légkört teremtve a sulis hétköznapok világában.
Külön köszönet illeti Barta Ibolyát a debreceni Vörösmarty Mihály Általános Iskola és Alapfokú Művészetoktatási Intézmény könyvtárosát, aki támogatta és ötleteivel segítette a rendezvényt.
Borbé Levente
Sorra alakulnak a dokumentarista központok megyénk iskoláiban
Modern könyvtárhullám érte el hazánkat. Ez egy francia-román együttműködés gyümölcse. A könyvtárak a tervek szerint dokumentációs és információs központokká kell, hogy alakuljanak. Vajon mivel magyarázható az új arculat elterjedése? Semmi mással, csak egy bizonyos kezdőtőkével, amelyet minden kiválasztott iskola megkap az államtól támogatásként, hogyha elkészíti a részletes tervet a leendő központról. Nem kell ide semmi hozzáfűzni való, hiszen, ha egyharmada is, vagy netán negyede az elkészítendő dokumentarista központnak úgyis megéri. Megyénkben is egyre több az új típusú könyvtárak száma.
Előnyök: a sok éven át elhanyagolt könyvtár új színben pompázik. Új audiovizuális eszközök kapnak helyet. A könyvállomány feljavítását is figyelemmel követik. A legfontosabb mégis a felújítás, mert egy tiszta környezet sokkal több embert vonz.
Hátrányok: a dokumentarista állás betöltésére megfelelő ember kinevezése még folyamatban van, vagyis az országban ilyen állást még nem hagytak jóvá. Még nem tisztázott a dokumentarista státusza sem, (végzettsége stb). Nem lehet tudni, hogy mennyire lesz elismert az új szakma. Egyáltalán meddig fog működni. A bizonytalan körülmények visszaszorítják a lelkesedést, amellyel elvállalnák ezt az állást.
Nos, sikerült megyénkben több kisseb-nagyobb központot létrehozni. Már a 15-ös számot is meghaladta. A központok kisebb-nagyobb sikerrel működnek. Legtöbb helyt a könyvtáros vállalta fel a központ intézését, de vannak esetek, amikor "ingyen és bérmentve" rányomják valakire, hogy csinálja, ha érti, ha nem. Természetesen vannak kivételek is, ahol új alkalmazottat vesznek fel erre a feladatra, nem, mint pedagógus, ahogy elő van írva a rendszabályzatban, hanem, mint kisegítő személyzet vagyis "egyenlő" a titkári, könyvelői, nevelői, könyvtárosi stb. állással.
A jövő kérdése az, miként fog beválni e "csodaszámként" beharangozott új létesítmények sorsa. Vajon mennyire sikerül táptalajt kapnia az új szakmának. Lesz-e igazi megbecsülése? Tehetnénk tovább is a kérdéseket, majd elválik a felelet. Mindenképpen csábító, s mivel, ha nem is könnyen, de kivitelezhető egyelőre még sokan kipróbálják.
Sok sikert mindenkinek, aki megpróbálkozik véle.
Első jelentős könyvtárak - III. rész
Kis bevezető erejéig megemlítjük az első híres könyvtárakat, amelyekről emberemlékezet óta tudunk:
- A legkorábbi a Ninivei "cserépkönyvtár", az itt feltárt könyvek anyaga agyagtáblára "íródott"
- Az ókor történetének leghíresebb könyvtára az Alexandriai Museion, azaz a Múzsák temploma
- A hellenisztikus világ másik nagy könyvtára A pergamoni könyvtár volt.
Az ókor könyvtáraihoz tartoztak a görög-római korban kialakult köz- és magánkönyvtárak. Természetesen a görögök meghódítása után kezdődött a római könyvtárak kialakulása. Hadvezérek és államférfiak gyűjtöttek össze hadjáratuk során gazdag magánkönyvtárakat. L. Aemilius Paulus Kr. e. 157-ben Persesus, Makedónia királyának könyvtárát sajátította ki, Sulla egy athéni tudós könyvtárát vette birtokba és hasonlóan cselekedett Kis-Ázsiában Lucullus is. Ami dicséretes, hogy a könyvtárat az érdeklődők rendelkezésére bocsátották. A könyvek utáni egyre nagyobb érdeklődés magával vonta az új magánkönyvtárak kialakulását az akkori Római Birodalom előkelő házaiban.
A közkönyvtárak megjelenése az ókori Rómában Caesar nevéhez fűződik, viszont a kivitelezése Asinius Polliora maradt. Asinius Kr. e. 39-ben nyitotta meg könyvtárát. Augustus Kr. e 28-ban építette görög építészekkel a palatiumi Apollon templomban az új közkönyvtárat, ahol a római és görög írók műveit különválasztva lehetett megtalálni. A római Octavia, míg a görög művek Palatina néven voltak "fémjelezve". Octavianus példáját az utána következő császárok igyekeztek követni. Jelentősebb könyvtárat Traianus építetett, ami 113-ban volt megnyitva és az ötödik század végéig működött. Kr.u. a második század közepe táján nemcsak Rómában, hanem a provinciák jelentősebb városaiban is létesítettek közkönyvtárakat. A közkönyvtárak száma közel 30 volt csak Róma városában, legalább ennyi akadt a provinciák területén is. A nagyobb könyvtárakban olvasóterem is működött. A könyvtárak zöme a barbár támadások alatt és után csaknem egészen megsemmisültek, csak a Bibliotecha Ulpia élte túl.
A könyvtári tekercseket raktárszobákban majd fali fülkékben tárolták, amelyek általában egy méter szélesek két-három méter magasak és hozzávetőlegesen fél méter mélyek voltak.
Az anyagot összeállította: Borbé Levente, A csíkszeredai a M.Á.G. könyvtárosa
HARGITA MEGYEI ISKOLAI KÖNYVTÁROSOK GYŰLÉSE
2008. február 13-án
A Márton Áron Gimnázium Díszterme adott otthont a Hargita Megyei Iskolai Könyvtárosok Gyűlésének február 13-án.
A gyűlés szervezésében oroszlánrészt vállalt Borbé Levente a csíkszeredai Márton Áron Gimnázium könyvtárosa, valamint Egyed Daniela a csíkszeredai Nagy István Líceum könyvtárosa. A szervezésben részt vállalt Dáné Szilárd Hargita megyei tanfelügyelő is. A meghívottak között szerepelt a Hargita Megye Tanfelügyelőségéről Dáné Szilárd a magyar és Moraru Drăgici-Dorina román szakos tanfelügyelő, valamint Waczel Ferenc tankönyvekért is felelős tanfelügyelő.
Az előadás lebonyolításában a fent említett személyek egyaránt szerepeltek. Kiemelt helyen szerepeltek az alábbi témák:
- a tankönyvezés főbb feladatai
- az iskolai könyvtárosok mai helyzete
- iskolai könyvtárakra vonatkozó törvények
- továbbképzési lehetőségek
- információs és kommunikációs lehetőségek napjaink könyvtárában.
Megalakult a Hargita Megyei Iskolai Könyvtárosok Szervezete és a Hargita Megyei Magyar Iskolai Könyvtárosok Szervezete. Mindkét szervezetre a jelenlévők többsége igennel szavazott. A megyéből több mint 50 könyvtáros vett részt gyűlésen.
Azóta több hónap telt el és a gyűlés meghozta a gyümölcsét. Elsőként a körlevelezést (csoportlevelezési lehetőséget) említeném. Akármilyen probléma megoldására kitűnő fórum (tankönyvezés, statisztikák kitöltése, időpontok egyeztetése, tanácsok kérése stb.). Második igen fontos esemény az iskolai könyvtárosok életében, hogy a brassói "Facultatea de Litere" könyvtár szaka megnyitotta fiókját Csíkszeredában, amiben részt vállaltak Egyed Daniela és Borbé Levente könyvtárosok, a Megyei tanfelügyelőség illetékes szervei és a brassói egyetem érdekképviselete. Mindezen felsorolás azt mutatja, nem volt hiába és remélhetőleg az elkövetkezendőben még szorosabb kapcsolat alakul ki nemcsak a Hargita megyei, hanem az országos és nemzetközi könyvtárosok között is.
Borbé Levente, 2008 október
Könyvtárosok Napja Gyergyószentmiklóson
Az idei Könyvtárosok Napját megyénkben április 24-25. között rendezték Gyergyószentmiklóson. Az idei mottó: "Értékek és értékmegőrzés a XXI. századi könyvtárakban ".
A két napig tartó rendezvénysorozat igen változatos és figyelemreméltó volt. A programok elnyerték úgy a résztvevők, mint az előadók és a tevékenységet végző könyvtárosok és a tevékenykedő diákok elismerését. Az előadásokra kiváló vendégek sora volt hivatalos: Bedő Melinda a Kájoni János Megyei Könyvtártól, Péli Levente a Hargita Megyei Fejlesztési Ügynökségtől, Fülöp Géza könyvtárinformatikus, Kiss Jenő az RMKE elnöke, Bernád Rita levéltáros, Márton László a Pro Libris Egyesület elnöke, Balázs József festőművész, és ebben az évben az iskolai könyvtárosok részéről meghívót kapott Borbé Levente a Romániai Magyar Iskolai Könyvtárosok Hargita Megyei képviseletétől.
Jó volt képviselni az iskolai könyvtárakat is. Ezért az előadás témája is a Hargita megyei iskolai könyvtárosok helyzetéről nyújtott információt. Az előadás egy általános képet vázol fel a megyén belüli iskolai könyvtárak mai helyzetéről, úgy hogy a múltbéli eseményeket megtapasztalva a jelenben kialakult helyzetet, hogyan lehet a jövőben értékké kovácsolni.
A meghívásért köszönet Bákai Magdolna Gyergyószentmiklósi Városi Könyvtár igazgatójának és lelkes munkatársainak
Hargita Megyei Iskolakönyvtárosok Blogja
Egy éves a Hargita Megyei Iskolakönyvtárosok Blogja.
Kissé vontatottan vette kezdetét az információcsatorna, de az idő elteltével hovatovább több kézzelfogható "naprakész" témákkal szolgált a blog, olvasói számára.
Különböző témák csoportosítása megkönnyíti a tájékozódást az odalátogatóknak. Egyes ötletek, témák és információk az idő elteltével is időszerűek maradnak, ezért érdemes keresgélni rajta.
A könyvtárosok tevékenységük végzéséhez nemcsak hasznos információt kapnak, hanem betekintést nyernek a könyv, könyvtár és könyvtáros mindennapi világában.
Az lenne az igazi, hogyha a Hargita megyei iskolai könyvtárosok ötletükkel, véleményükkel és a szakmába vágó témákkal segítenék a jobb kivitelezést, és gördülékenyebbé tennék írásaikkal ezt az információs csatornát. Szerkesztője várja mindenki jelentkezését.
A blognak van egy "ikertestvére" román nyelven a román ajkú kollégák számára.
Blogcímek:
- magyar változat - www.hriskkonyvtaros.blogspot.com
- román változat - www.asbiblinvat.blogspot.com
A blog szerkesztője: Borbé Levente
Nekünk és rólunk, könyvtárainkról szóló olvasmány a ReMeK-e hírlevél. Megjelenik havonta. Olvasható a világhálón. Megrendelést Bákai Magdolnánál lehet kérni a bakai.magdolna@gmail.com címen vagy jelezze a ReMeK-e-hirlevel-subscribe@yahoogroups.com - on.
Könyvtárosi témával kapcsolatos anyagot lehet beküldeni a borbelevi@yahoo.fr címre megjelentetés céljából.
A Hargita megyei iskolai könyvtárosok első lapja a 2008-os esztendőben.
Szerkesztette: Borbé Levente