Összegyűltünk néhányan haverokul, testvérekül, beszélgettünk jó szokásunkhoz híven minden csindarattás közelgő eseményről. Ezúttal a névsorban a szilveszter bukkant fel. Ilyen problémák álltak fenn, - kinél tartsuk, s ki mit vigyen. Percek alatt elfajult a duma, ahogy lenni szokás a Vadkeleti társaság körében. Mindenféle baromságot beszéltünk. Túlzásokba estünk, de jól esett. Nagyokat nyeríteztünk, szerre mindegyik szellemes megtoldásán. Lóri képzeletbéli szilvesztere sikerült a legjobban, amelyet ott toldtunk meg, ahol értünk. Egy képzeletbeli szilvesztert varázsoltunk elő a semmiből, amelyek történettöredékei megegyeznek a valósággal.
Ezt a képzeletbéli szilvesztert elevenítem fel az elkövetkezendőkben kissé átköltve.
Sok víz lefolyt azóta az Olton, s eltelt a mi szilveszterezésünk is, elnyelte a múlt homálya, mint egy illúzió a ködbe veszet. Az emlékek viszont éberen tartották bennem e történetet, amelynek valóságszerű alakjai léteztek, éltek és virultak abban az időben. Sorra veszem őket, a mellékszereplőket elhanyagolván a főszereplőknek adok igazi hangsúlyt. Lehet mesebeli figuráknak is mondani. Annak látszatnak bizonyos szempontból.
Egyes számú hősünk Czikó Veronka, aki alkoholistává vált, családjával keveset törődve tengődte a mindennapi életét. Nem akármit ivott (vagyis szinte akármit), a legolcsóbb szeszesitalt, a kékszeszt. E hölgyben éppen egy igazi szeszkazánt tisztelhetek. Sokszor lehetett látni, ahogy dülöngél, mint egy nagykabát, mert szegény annyit fogyott, mintha csak egy élő vállfa lett volna. Az is volt.
Ezüstérmes hősünk szintén szeszkazán, a becsületes neve Bitó Imre, aki a dáknál dolgozott, mint biócipelő. Sok mindent vittek a dákhoz. Ami minket érdekel, nem más, mint az állatok bőre. Az állatok bőrének is az a része, amelyen még egy kis háportyikás hús is található. A vágóhídi mészárosok nagyjából választották külön az állat húsát a bőrétől. Nos, ebből a remek bőrhöz tapadt "husiból" rendszeresen kaptunk (a család). Több esetben öklendeztünk tőle, néha nem tudtuk megenni bármennyire is kopogott az éhségtől a szemünk. Nem csodás az eset, mivel nem lehetett éppenséggel teljesen szőrteleníteni az úgynevezett husit.
Bronzérmes hősünk a pékségnél dolgozott. Az egyik srác édesanyukájáról van szó. A srác többször is feljárt hozzánk, szerette az ottani hangulatot, úgy, mint a többiek, akik nap, mint nap meglátogattak. Igaz ő többször is el vala egyengetve, jó becsületesen. Édesanyja segítségével sikerült néha kenyeret szereznünk az ínséges időkben. Igazából ez a hölgy nem tartozik az ivócimborai gárdához, szereplése a kenyérbeszerzés végett kapott kiemelkedő helyet. Másképpen mondva a két első személyt tudtommal nem ismerte.
Többiek mellékesek de ugyanolyan jók, rokonságunk színe-java. Aki megálmodná őket, biztos felsikítana, nem hinné el, hogy a valóságban is léteztek ehhez hasonló figurák. Pedig léteztek. Sőt, irultak-virultak.
Most kezdődhet a történet.
Decembervégi napokban sűrűn hullt a fehér hó. Az ember alig látszott ki a hópelyhek közül. Mindenki csuda fehéren eregelt az utcán. Néha eszembe ötlött hóemberségük. Ugyanolyanok voltak, mint egy-egy hóember. Mozgóhóember?
Czikó Veronka szinte szelek szárnyán ért át egyik járdától a másikig. Nem vagyok teljesen tisztába azzal, véletlenül neme rakta meg a zsebét kővel. Aszalt alakja szinte vállfaszerűen cepelte magával a divatjából hatszor kiment nagykabátot. Ennek ellenére vérpirosra festette az ajkát és ragyogó kötött sapkát biggyesztett a fejére induláskor. Lehet így akarta felhozni magát. Nem csalódott sok járókelő megcsodálta. De vajon hová sietett Czikó Veronka? Hát az üzletbe. Megígérte bulizós haverjainak, hogy ő állja az italrészt szilveszterre. Állta is. Szinte olyan gyorsasággal, ahogy átvágtatott az úttesten érte el az önkiszolgálót. Hevesen vert a szíve, hiszen egy egész láda kékszeszt szeretett volna megvenni. Gyorsan körülnézett, de nem látott egy üveggel sem.
- Tessék mondani kékszesz van?
- Van, van. Most hozták.
- Eh, be jó istenkém!
- Hozzak egy feles üveggel?
- Egy ládával.
- Egy ládával?
- Igen, mit kell ezen csodálkozni!
A fehérnép besietett, s kihozott egy láda kékszeszt, de egy el volt törve.
- Csak nem gondolja maga, hogy ezt én megveszem?
- Nem gondoltam semmit.
- Még magának áll feljebb, s nézze csak meg az egyiknek nincs dugója, s hiányzik is belőle.
A fehérnép ezúttal egy szót sem szólt hozza. Kiemelte a két szóban forgó üveget s eltűnt véle a raktárba. Kihozott helyette két sértetlen feles kékszeszt Veronka örömére, akinek arca nyugodtra változott. Nagyon nehezen ért el motyójával a kasszához, és még nehezebben sikerült belehelyeznie fonott nájlon neccecskéibe az árút. Egy üveget sem tört el egész hazáig, pedig annyira síkos volt az út, akár lehetett volna korcsolyázni rajta. Bizony nem bírta kivárni szilveszter napját, s bévett a kontya alá három üveggel, persze később újra vett annyit pótlás gyanánt.
Bitó Imre a dáknál eppeg új bőrököt kapott, nyeste is le róla a szőrős ínycsiklandós háportyikákat. Szerencsére nem romlott meg az "árú" mert hideg szelek jártak. A havazás nem állt el persze. Félredugta jó helyre, nehogy valaki a családból szert tegyen a szilveszteri menüre. Nem is tudtak szert tenni. Ügyesen bébugyulálta vagy hat réteg újságpapírba, majd belehelyezte egy műanyag szatyorba. Aztán, mikor kész volt ezzel a művelettel bezárta kis szekrénykéjébe, amit az istálló szerszámos helyiségében tartott. Ragyogott az arca az örömtől, már nagyon várta azt a pillanatot, mikor megkészítik ezt a finom eleséget. Ráadásul pénzbe se került. Csak jól járt. A jól járton elmélkedvén tátott szájjal mosolygott, a csorbás fogai közé beszüremlett napsugarak kiemelték jobban szájpadlásának körül-belől mivoltát.
Sávulynénak is kemény feladat hárult, ő kellett ellopja a pékségből a kenyeret. Hát ugye mindennap legalább megeresztett egyet a közeledő ünnepre, de gondolta magában egy kicsi lisztet is visz. Reggelibe rittyentenek egy kalácsot, s valami kisebb tésztácskákat. Szilveszter előtti nap két kenyeret suvasztott meg. Jó forrók voltak. Hirtelen nem kapott mást csak egy műanyag reklámszatyrot. Az egyiket a szatyorba tette, de másikat máshová kellett rejtse. A két kenyér beleizzadt, de nagyon. Vesztére a kapus észrevette a nagy dudort, mert azt a bizonyos egyiket a blúzába rejtve akarta kiszállítani.
- Úgy emlékezek a tegnap még nem volt terhes.
- Tessék?
- Nekem nem tetszik?
- Velem tetszik beszélgetni?
- Van még valakinek bedugva blúza alá pepe?
Sávulyné lebukott. Mindenki továbbhaladt, s ő egyre csak várakozott. Elszántan lobogott a szélbe a haja, akár Lenin elvtársnak. Végül is nem lett nagy probléma. A kapus eppeg kévánta a fehérnépet, s Sávulyné hajlandóságot mutatott afelé. Így a kapus jól meghegedálta, s ő pedig nyertesen távozhatott. Nem elég, hogy megmaradt a kenyér, de még ráadást is kapott.
Eljöve Szilveszter reggele. Czikó Veronka a tegnapi kajája illatát bökizte vissza. A lakás tele volt kékszesz illattal. Zúgott a csengő. Trüüüüüűű.
- Mindjárt jövök! - szólt ki a konyhából túlvilági hangon.
Valahogy összeszedte magát, egy kicsit megigazította a ruhácskáját meg, a frizuráját két eres kezecskéjével lesimította ügyesen. Szaladt az ajtó felé, megbotlott az egyik széklábába s hanyatt vágta magát. A csengő úgy bőgött, mint egy állat, sehogy sem akart szűnni. Nagyon elszántnak látszott az ajtó túloldalán lévő illető. Veronka valahogy összekapta magát, kissé megkékült könyökkel és kócos hajjal nyitott ajtót. Idegességét kevésbé tudta leplezni, hiszen azelőtt vágta sutba-latba magát.
- Szerusz Imre, kerülj bennebb.
- Szerusz Vera, mi lölt tégedet?
- Semmiség az egész, megcsúsztam és elestem.
- Csak annyi baj legyen, kutyacsont béforrik - vigyorgott egyet csorbás fogaival.
- Nana.
Veronka egy jókorát suhintott Imre derekára, úgyhogy majdnem belenyekkent. Persze egyet röhögtek, s ment tovább az élet. Imre kipakolta a husit, Veronka vizet eresztet rea. Egy eltévedt megélemedett légy körüldongta a számára finom csemegét, de vesztére, mert Imre még józan volt, s ott helyben a falhoz tapasztotta őkelmét. Nem kellett sokat várjanak Sávulyné megérkezett a kenyereivel, egyik kemény volt, mint a kő a többnapi állástól, a másik akár a cipőtalp, képlékeny de cseppet se rugalmas, a harmadik meg nem volt átsülve. Elővette a finom lisztecskét is, amit a pékségtől akasztott meg.
- Álljon meg a menet, így hirtelen akartok nekiszökni a munkának? - jelentette ki kérdően Veronka.
- Ejsze, nem - szólt Imre.
A kialakult szomjas helyzetet, megoldást keresve, tett követte. Egy mázas pléhlábasba kitöltött Imre egy liter kékszeszt. Czikó Veronka pergelte a sárgás színű cukrot, addig Sávulyné kivájta belét a kenyérnek, s azon átszűrték a szeszt. Mindannyian lázas munkába voltak- A kékszesz elveszítette kékségét, a kenyérbél viszont megkékült. Végül a kifehéredett szeszre rátöltötték a pergelt cukrot. Veronka rózsácskás pohárkákba löttyentette ki a megalkotott italt. Imre bévette a kékre festett kenyérbelecskéket, hogy semmi se vesszen kárba. Sávulyné vígan nyugtázta alkotásuk eredményét.
- Olyan, mintha valami nagyzoló pálinka lenne. Na még tölts egyet nekem Imre barátocskám!
- Töltök, töltök.
- Nekem is - szólt közbe Veronka - irtóan megvagyok szomjazva!
Imre löttyintett még egy pohárkával, aztán még egyel, s aztán még. Csak addig lütyüztek míg a készlet tartott, tovább nem. Ugyanis rájöttek kéne készülni a Szilveszterre. Gyorsan nekiálltak dolgozni. Kezük-lábuk akadályozta őket a ténykedésben. Néha összekoccantak a sürgésforgásban. Szerencsére megérkezett Prenadex Éva, ő hozott egy kicsi olajat. Valamelyest avas volt, de sebaj, félhúsban ki a ráksúly figyel ilyen apróságokra. Ha valami hiányzott a sütés-főzéshez Prenadex Évát küldték el, mert ő mindig hozott, amit éppen lehetett kapni. Enyves kezű lévén, nem kellett pénz sem neki. Az üzletben kirakott árúk szinte csak úgy vonultak zsebeibe, ahogy a vándormadarak teszik költözéskor. És a végtelen tűnő zsebe (tolvajzsebnek kifejlesztett kabátba) úgy raktározta el beletett árút, mintha csak oda tartoznának. Mikor Prenadex kezébe volt a megkaparintott préda, már nem lehetett lefejteni kőfejtő géppel sem. Úgy passzolt, mint egy arányos szűk ruha a hölgyeken, ahogy kidomborítja bájait a szépséges önmutogató alanyon. Na mindegy, kanyarodjunk vissza lényeghez, a mesterien készülő husi szaga csak amúgy bűzölgött a levegőben. Készült a tészta meg a kalács is. Mikor úgy gondolták, kiszedték a lerből. Igaz a belük nem sült át, de nem baj, fő a mennyiség, s hogy jól mutasson majd a megterített asztalon. Mikor úgy érezték végét járják a munkálatoknak a besegítő vendégek hazaszaladtak átöltözni az ünnepnek megfelelően. A kékszesz színét vesztve készen állt a lütyüzésre.
Gyönyörű zserszej ruhába tért vissza Sávulyné. Színe pipezöld, narancssárgácska blúzzal párosítva. Imre kölcsönkapott valakitől egy százszor leevett öltönyt, még a pecsétek imitt-amott felvillantak, de mit számit, csak a buli menjen. Czikó Veronka saját kézzel kötött lilás-barnás, sárgás-kékes kosztümöt öltött magára. Prenadex Éva is megérkezett, jövet kiszedte szájából már egy hete fityegett csorbásfogát. Elkezdett vérezni, de gondolta szesszel majd lefertőtleníti. Szőgyör Laci kiborotválkozott s magára öltötte a húszéves trapézgatyás felszerelését sötét rózsaszín szvetterkével. Aztán jöttek mások is.
Veronka készségesen fogadta a vendégeket, s bekísérte mind egy szálig megadva a módját a "szálonba".
- Először együnk - mondta nagyon okosan Veronka.
Szépen megterítették az asztalt. A gyönyörű rózsásmintás abroszkát helyezték rá a kihúzott asztalra. Néhol cigarettával ki volt égetve, de oda jött az elkészített hústokány, s a kisebb lyukakhoz pedig cigarettatárca meg miegymás. Neki kezdtek az evéshez. Nézték a román tévé szilveszteri műsorát. A kenyérrel meg tudtak birkózni. Attól függ kinek milyen szelet jutott. Szőgyör Lacinak kitört az első fogának fele a kenyér keménységétől. Prenadex Évának csak nyúlt utána a félig elkészült kenyér, de azért senki sem panaszkodott rágtak kegyetlenül. A szőrös-bőrös hússal volt az igazi fennakadás, nyúlni nyúlott, akár a parittya, de az istennek sem akart szétválni. Imre már régi motoros volt ebben az ügyben, villával megszúrta az eledelt, s keményen ráharapott miközben kihúzta félméterre. Ezt a figurát átvették a többiek is. Imre egyik barátja hirtelen elszalajsztotta s a parittya típusú bőrös-hús képen dörszintette Veronkát. Veronka arcán egy piros vonal keletkezett némi paprikás-olajos folttal. Imre feldühödött, de Veronka lecsillapította.
- Imrecske nem direkt volt, ne légy olyan ideges, mindenkivel megesik.
- Meg, de nem így!
- Hagyjad hely! Szólt közbe Szögyör Laci.
Abbahagyta a dühönködést, s zabáltak tovább. Közben előkerült az ital is. Kezdtek béhúzni a kontyuk alá. A társaság percek alatt megduvadt. Imre egy idő után expandernek használta a husit. Néha egymást parittyázták, s jókat röhögtek egymáson. Belegabalyodtak a tésztába is, úgy nyúlt, hogy csak. Prenadex Éva rájött, ha husit meg a nyúlós kenyeret összevegyítik finom rágcsi lesz belőle. Megjött a jókedv. Táncra perdültek Prenadex Évát kezdték a fiúk vacskolni. Éva nem vette rossz néven, úgy kacagott, hogy duvadt meg. Lett nagy ribillió, kacagásheherészés, meg miegymás. Kergetőztek a szobákban. Parketta léceket szedtek fel, s egymást konyolták, háportyikás husival dobálták egymást, tépték egymást, ahogy érték. A cirkuszos öröm akkor áldozott le, mikor Sávulynénak elszakadt a drága zserszely kosztümkéje. Sírni kezdett. Erre már Szőgyör Laci is letette a felszedett parkettát, amivel kétszer is hátba rittyentette Bitó Imrét. Még kuncogtak magukba egyet-egyet, bámulták a tévét, de hangulat fokozatosan lankadt. Nem is csoda az ital is egyre fogyott. A buli lassan elcsendesedett. Pedig akkortájt köszöntött be az újesztendő. Volt, aki böfögött, volt, aki fingódozott, de az italt nem hagyták. Annyira büdösség lett a lakásba, hogy a kanál megállt volna benne. Addig tartották a frontot, míg volt, amit töltsenek. Némelyiküknek felakadt a szeme, s úgy vágta hátra magát és semmi bevezető nélkül horkolni kezdett. A fennmaradt lődörgő banda körül-belől kapaszkodott a semmibe, míg végül egymás hegyén-hátán aludtak el. Nehéz volt a reggeli kelés. Kiguvadt szemekkel néztek egymásra, akár a tengeri halak. Valahogy magukhoz térve feltápászkodtak a földről. Megigazították a ruhájukat. Lassan jött szájukra a beszéd.
- Nem megy ez így tovább, meg kell javuljunk - mondta Imre
- Mit kell csinálni? - szólt közbe Prenadex Éva
- Hallgass!
- Én is elgondolkoztam ezen - mondta Veronka, kikászálódva az üvegek közül.
Mindenki megfogadta, hogy az újesztendőben nem isznak, legalább annyit nem, amennyit le szoktak hajtani a garatra egy hirtelen összejövetelkor. Mondjuk egy pohárral, s akkor sem akármit, mint eddig, hanem úri italokat.
A vendégek másnaposan, elnyűtten, borzasan, kissé megtépve távoztak. Czikó Veronkának megköszönték a jó bulit. Kiléptek a buli fellegvárából. Szögyör Laci legurult a lépcsőn. Valahogy összeszedték. Volt, aki a következő hacacáréról álmodozott, de eszükbe jutott fogadalmuk. Ahogy a társaság szétszéledt Veronka újra egyedül maradt a lakásba, de nem sokáig, mert csengettek. Trüüüüűűű..!!!
- Megyek mindjárt! - üvöltötte az ajtó felé Veronka, s a földről felvett egy húsi darabot, s azt forgatta a szájába, mint valami kérődző állat, a rajta lévő szőröket kibügyürgette a nyelvével.. Valahogy az ajtóhoz vánszorgott és kinyitotta. Kutyafejű volt az.
- Csókolom Veronka néni, hallottam holnapután jön a közköltséges, s ha nem fizet, akkor lehet kivetik a lakásból.
- Jaj, mit csináljak?
- Ne legyen bánatos, megpróbáljuk feltartóztatni.
- Ilyenkor bezzeg nincs egy pohárka ital sem.
- Ne igyon, most legyen józan, s zárja be az ajtót, mű megmondjuk elutazott.
Persze nem így történt semmi sem. Veronka idegességébe lesietett az üzletbe, az üvegeket beváltotta, s felpótolta maradék pénzével, s vett három üveg kékszeszt. Eszébe jutott a fogadalom, de vészhelyzetre nem érvényes állapította meg magában. Hazament, s egy üveggel bévágott. Úgy leitta magát, mint a göde. Kigülledt szemekkel nézett ki a fejéből. Másnap egy kicsit helyrezökkent. Lánya, Keksz, leszidta, miért nem csináltak rendet a díszes vendégek. Na, nekifogtak ketten s valahogy, úgy nagyjából rendet csináltak. Legtöbb baj a szétparittyázott húsokkal, valamint a nyúlós tésztadarabokkal volt. A parketta léceket már könnyűszerrel visszaszegelte Keksz. Keksz munka közben megdorgálta édesanyját.
- Anyu, legalább szedesd rendbe a lakást, ha buliztok!
- Jó.
- Örökké azt mondod, jó, s nem lesz semmi belőle.
- Megfogadom, így jó.
- Jó, jó!
Keksz elmosolyodott. Nem sokáig maradt, sietett vissza, mert kellett találkozzon a csöves bandával, ahol valóságos sztár volt. Veronka örömében, hogy tisztaság lett lehajtott még egy üveg kékszeszt. Dülöngött a szobába egyfelé. Meg is felejtkezett a közköltségesről. Csengetésre kinyitotta az ajtót. Akkor nem mondom egy cseppet berezelt, de mint általában, hamar feltalálta magát.
- Jó napot asszonyom, a közköltségtörlesztése végett vagyok itt.
- Jó napot! Van egy tüze?
- Van.
Czikó Veronka zsebéből előhúzott egy agyongyötört marosesti szivarat, s kellő eleganciával félmosolyt vágva várta a tüzet. A költséges illető elővett egy extra gyújtót, s meggyújtotta a cigit. Igen ám, de Veronka ereiben már évek óta vér helyett szesz folyt. Szikrát kapott a szesz, s Veronka, mint egy sárkány lökte ki torkából a lángokat. A költséges pasas elmenekült fél kopaszon, rittyegtetve a fejét. Szaladtában szembefutott Kutyafejűvel, akire rá hessegtette az égett hajdarabkák egy részét. Kutyafejű idegesen palta le magáról. Pár perc múlva Kutyafejű fent volt Veronkánál.
- Veronka néni akartunk szólni, hogy jő a költséges.
- Már mindegy.
- Mi történt vele?
- Egy cseppet megégett úgy néz ki.
- De mitől?
- Honnan tudjam én azt.
- Kellett-e most fizessen?
- Nem.
- Pedig ajtót nyitott.
- Nem számít.
Veronka egyedül maradt újból, magába roskadt, s megfogadta, hogy becsületes lesz. Fáradtnak érezte magát, ledőlt néhány percre s elaludt. Álmodott. Igen, álmodott egy szebb világról, ahol ő helytállva él, s bírja a sarat ital nélkül is. Kint ezüstösen csillogott a napfényben szállingózó hópehelyhad. Új reményekről álmodozó Veronkát a nap sugarai költötték fel. Gondolta elmegy az üzletbe, s vesz egy lecsót, de az üzlet előtt szembetalálkozott Imrével Gyorsan összerakták a pénzüket s vásároltak egy üveg kékszeszt.
Vége
Borbé Levente
Írva 2006 februárjában.
Kétes szavak magyarázata
csindarattás esemény - bulis esemény
nyeríteztünk - kacagtunk
biócipelő - rakodó munkás
egyengette - verte
félhúsban - félig részegen
háportyikás - elasztikus de ugyanakkor faggyús hús
eregelt - ment
nájlon - műanyag
bébugyulálta - rétegesen betakarta
megeresztett - ebben az esetben elcsent
tésztácskák - ebben az esetben sütemények
bökizte - böfögte
dörszintette - ütötte
dühönködés - mérgelődés
megduvadt - szétesett, darabokra hullott
kibügyürgette - kitúrta, kiszedte
úgy leitta magát, mint a göde - teljesen megrészegedett